Badanie dowodów wewnętrznych
Jak przystało na dobrych detektywów, historycy weryfikują wiarygodność na podstawie wewnętrznych poszlak. Takie wskazówki ujawniają motywy autorów, ich chęć do ujawnienia szczegółów i inne cechy możliwe do zweryfikowania. Kluczowymi wewnętrznymi wskazówkami używanymi przez badaczy do testowania wiarygodności są:
- spójność zeznań naocznych świadków
- szczegóły dotyczące nazwisk, miejsc i wydarzeń
- listy adresowane do pojedynczych osób lub małych grup
- cechy krępujące dla autorów
- istnienie nieistotnych lub sprzecznych materiałów
- brak odpowiedniego materiału. [14]
Weźmy jako przykład film Światła stadionów (Friday Night Lights). Wydaje się być oparty na wydarzeniach historycznych, ale podobnie jak w przypadku wielu filmów luźno opartych na faktycznych wydarzeniach, pozostawia widza z pytaniem „Czy to naprawdę tak było?” Więc, w jaki sposób możemy określić jego historyczną wiarygodność?
Jedną wskazówką byłaby obecność nieistotnego materiału. Powiedzmy, że w środku filmu trener, bez wyraźnego powodu, otrzymuje telefon informujący go, że jego matka ma raka mózgu. Wydarzenie nie ma nic wspólnego z fabułą i nigdy więcej się o nim nie wspomina. Jedynym wytłumaczeniem na pojawienie się tego nieistotnego zdarzenia byłby fakt, że istotnie miało ono miejsce i że reżyser chciał zachować historyczną dokładność.
Kolejny przykład z tego samego filmu. Podążając tokiem akcji, chcielibyśmy, aby drużyna Permian Panthers zdobyła mistrzostwo stanu. Ale niestety tak się nie dzieje. Przynosi to efekt odwrotny do zmierzonego i od razu wiemy, że to wydarzyło się naprawdę ponieważ w rzeczywistości Permian Panthers nie zdobyli mistrzostwa. Obecność sprzecznego materiału jest również poszlaką potwierdzającą prawdziwość historyczną.
Wreszcie, wykorzystanie rzeczywistych miast i znanych miejsc takich jak stadion Houston Astrodome powoduje, że traktujemy elementy jako część historii, ponieważ są zbyt proste do potwierdzenia lub sfałszowania.
To zaledwie kilka przykładów tego, w jaki sposób dowody wewnętrzne potwierdzają bądź negują historyczną wiarygodność dokumentu. Przyjrzymy się pobieżnie dowodom wewnętrznym potwierdzającym historyczność Nowego Testamentu.
Kliknij, aby przejść do strony 9/10 artykułu: „Czy Ewangelie są wiarygodne?”.